Tο economico, σε Συνεργασία με την εταιρεία Συμβούλων για χρηματοοικονομικές υποθέσεις ProVisions, παρουσιάζει και εξηγεί τις ρυθμίσεις της εβδομάδας που αναφέρονται σε επενδυτικά και χρηματοδοτικά, εταιρικά και εργασιακά ζητήματα.
Γοργοί οι ρυθμοί στην διεκπεραίωση των γονικών παροχών, δωρεών και κληρονομικών
Ο «κυκεώνας» της γραφειοκρατίας και της ταλαιπωρίας για τους φορολογούμενους που επιχειρούν να ολοκληρώσουν υποθέσεις γονικών παροχών, δωρεών και κληρονομιών αποτελεί παρελθόν, καθώς έχουν πλέον στη διάθεσή τους την πλατφόρμα akinita.gov.gr.
Συμφωνά με μετάδοση της ΕΡΤ, χρησιμοποιώντας τον Ψηφιακό Φάκελο Ακινήτου, διεκπεραιώνουν γρήγορα και εύκολα γονικές παροχές, δωρεές και αποδοχές κληρονομιάς, καθότι η νέα ψηφιακή υπηρεσία απλοποιεί τη διαδικασία υποβολής των συμβολαίων, συλλέγει αυτόματα τα απαραίτητα έγγραφα και επιτρέπει την ψηφιακή πληρωμή φόρων, με ολοκλήρωση σε μόλις μία εργάσιμη ημέρα αν δεν υπάρχουν εκκρεμότητες.
Ο Ψηφιακός Φάκελος Μεταβίβασης Ακινήτου επιτρέπει στον συμβολαιογράφο να προχωράει όλη τη διαδικασία ηλεκτρονικά, ενώ οι πολίτες απλώς τον εξουσιοδοτούν για τη διαχείριση του φακέλου.
Πέντε είναι τα βήματα που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας:
- Ο συμβολαιογράφος δημιουργεί τον ψηφιακό φάκελο στην πλατφόρμα akinita.gov.gr, εισάγοντας τους ΑΦΜ των συμβαλλομένων (π.χ. αγοραστή και πωλητή) και προσκαλεί τα συμβαλλόμενα μέρη να αποδεχτούν το αίτημα μεταβίβασης και να δώσουν τις απαραίτητες εξουσιοδοτήσεις.
- Οι πολίτες λαμβάνουν ειδοποίηση μέσω SMS ή email και δίνουν εξουσιοδότηση στον συμβολαιογράφο να διαχειριστεί τον φάκελο μέσω TaxisNet.
- Η πλατφόρμα αντλεί αυτόματα όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά από την ΑΑΔΕ, το Κτηματολόγιο, τον ΕΦΚΑ και το ΤΕΕ.
Ο φόρος μεταβίβασης και τα σχετικά τέλη καταβάλλονται ψηφιακά μέσω της πλατφόρμας, και: - Ο συμβολαιογράφος υποβάλλει ηλεκτρονικά τη συμβολαιογραφική πράξη στο Κτηματολόγιο, η οποία καταχωρίζεται εντός 24 ωρών, εφόσον δεν υπάρχουν εκκρεμότητες.
Ο ηλεκτρονικός φάκελος περιλαμβάνει αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης και όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά, που εμφανίζονται σε κατάλογο στον φάκελο:
- Τίτλος κτήσης: Συμβολαιογραφικό έγγραφο ή αντίγραφο κτηματολογικού φύλλου.
- Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ: Αντλείται μέσω διαλειτουργικότητας από το ΟΠΣ Περιουσιολόγιο Ακινήτων της ΑΑΔΕ.
- Αποδεικτικό ενημερότητας: Αντλείται από το πληροφοριακό σύστημα φορολογικού μητρώου της ΑΑΔΕ.
- Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας: Αντλείται από το e-ΕΦΚΑ, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις.
- Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας: Αντλείται μέσω διαλειτουργικότητας με το ΤΕΕ.
- Βεβαίωση περαίωσης ή οριστικής υπαγωγής στις περιπτώσεις που έχει εξοφληθεί το σχετικό ειδικό πρόστιμο.
- Σχέδια (κατόψεις) μηχανικού: Απεικονίζουν την υφιστάμενη κατάσταση.
- Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης: Όπου απαιτείται.
- Τοπογραφικό διάγραμμα και στοιχεία οικοδομικής άδειας: Αντλούνται μέσω διαλειτουργικότητας από την πλατφόρμα «Ταυτότητα Κτιρίου» του ΤΕΕ ή από τη βάση δεδομένων του Ελληνικού Κτηματολογίου μέσω Κωδικού Ηλεκτρονικού
- Διαγράμματος (Κ.Η.Δ.).
Καταβολή φόρου: Η πλατφόρμα αντλεί δεδομένα σχετικά με την πληρωμή ή την απαλλαγή φόρου μέσω της εφαρμογής myProperty της ΑΑΔΕ.
Επιπλέον, μια νέα υπηρεσία η οποία θα λειτουργεί ως «φορολογικό ξυπνητήρι», αναμένεται να λειτουργήσει μέχρι το τέλος του έτους. Το νέο εργαλείο θα «ξυπνάει» τους κληρονόμους φορολογούμενων που έχουν αποβιώσει και θα τους ενημερώνει για τις φορολογικές υποχρεώσεις τους οι οποίες προκύπτουν μετά το θάνατο του συγγενή ή του αγαπημένου τους προσώπου.
Με το σύστημα έγκαιρης ενημέρωσης από την ΑΑΔΕ, οι φορολογούμενοι – κληρονόμοι θα αποφεύγουν την πληρωμή προστίμων και έξτρα φόρων που επιβάλλονται σε περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής δηλώσεων αλλά και τις δυσάρεστες εκπλήξεις και τις περιπέτειες με την εφορία σε περίπτωση που ο κληρονομούμενος έχει αφήσει χρέη και ανοιχτούς φορολογικούς λογαριασμούς.
Η ΑΑΔΕ, αμέσως μετά την ενημέρωση του Φορολογικού Μητρώου για κάθε ληξιαρχική πράξη θανάτου θα ενημερώνει τους κληρονόμους για τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Το μέτρο, εκτιμάται πως θα βοηθήσει χιλιάδες φορολογούμενους οι οποίοι δεν γνωρίζουν τις υποχρεώσεις οι οποίες προκύπτουν μετά το θάνατο του κληρονομούμενου με αποτέλεσμα να χάνουν προθεσμίες και να επιβαρύνονται με πρόστιμα ή ακόμα και με χρέη σε περίπτωση που δεν προλάβουν να αποποιηθούν την κληρονομιά.
Με την έκδοση της ληξιαρχικής πράξης θανάτου ενημερώνεται αυτόματα το Φορολογικό Μητρώο. Αυτό σημαίνει πως, δεν απαιτείται να υποβληθεί η σχετική δήλωση θανάτου από τους κληρονόμους στο ΚΕΦΟΔΕ ή την αρμόδια Δ.Ο.Υ.. Ταυτόχρονα, διακόπτονται οι σχέσεις του αποβιώσαντα με άλλα πρόσωπα που εμφανίζονται στο Φορολογικό Μητρώο της ΑΑΔΕ (γάμο, σύμφωνο συμβίωσης, φορολογικό εκπρόσωπο, ενώ απενεργοποιούνται και οι κωδικοί πρόσβασης του αποβιώσαντα στις εφαρμογές του myAADE).
Αυτόματα πλέον η πλειονότητα των μεταβολών ΚΑΔ και καθεστώτος ΦΠΑ
Η ΑΑΔΕ ενεργοποίησε την αυτόματη και ψηφιακή ολοκλήρωση της πλειονότητας των δηλώσεων μεταβολής ΚΑΔ και καθεστώτος ΦΠΑ από τις 28 Αυγούστου μέσα από την εφαρμογή «Μεταβολή Στοιχείων Επιχείρησης» του myAADE, μηδενίζοντας τον χρόνο αναμονής για τους φορολογούμενους.
Πλήθος επιχειρήσεων και επαγγελματιών αξιοποίησαν μέσα σε μόλις λίγες μέρες την νέα δυνατότητα για αυτόματη μεταβολή Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) στο myAADE, μια αλλαγή που «ξεμπλοκάρει» διαδικασίες που κρατούσαν έως και έξι μήνες στις ΔΟΥ και έθεταν σε κίνδυνο συμβάσεις, συμμετοχές σε διαγωνισμούς και νόμιμες επιδοτήσεις.
Αν και χιλιάδες επιχειρήσεις αγνοούσαν επί δεκαετίες την σημασία της επιλογής σωστού ΚΑΔ, την ανακάλυψαν όψιμα, όταν εξαιτίας τους βρέθηκαν μαζικά να χάνουν επιδοτήσεις και ενισχύσεις τα τελευταία χρόνια.
Κάθε χρόνο κατατίθενται πάνω από ένα εκατομμύριο δηλώσεις μεταβολής ΚΑΔ και καθεστώτος ΦΠΑ, με αποτέλεσμα η αυτοματοποίηση να ανακουφίζει σημαντικά επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, περιορίζει λάθη που στοιχίζουν πολλά, ενώ μειώνει τη γραφειοκρατία και το διοικητικό κόστος για τον φορολογούμενο.
Το νέο καθεστώς βάζει τέλος στις καθυστερήσεις για μεταβολές ΚΑΔ. Για παράδειγμα, αν μια εταιρεία διαφοροποιεί δραστηριότητα ή επεκτείνεται, μπορεί να λειτουργήσει και να τιμολογήσει χωρίς καθυστερήσεις, να καταθέσει προσφορές σε δημόσιους διαγωνισμούς εντός προθεσμιών και να διασφαλίσει ότι δεν θα χαθούν επιλέξιμες επιχορηγήσεις λόγω τυπικών εκκρεμοτήτων. Ταυτόχρονα περιορίζονται και τα λάθη, με αυτόματες οδηγίες και μηνύματα προτροπής επιλογής ή αποφυγής ΚΑΔ, μέσα από την πλατφόρμα myAADE.
Η εφαρμογή βρίσκεται στη διαδρομή: Μητρώο & Επικοινωνία > Αλλαγή Στοιχείων Μητρώου > Στοιχεία Επιχείρησης > Μεταβολή Στοιχείων Επιχείρησης, ενώ για εγκαταστάσεις εσωτερικού: Μητρώο & Επικοινωνία > Αλλαγή Στοιχείων Μητρώου > Στοιχεία Εγκατάστασης Εσωτερικού > Αλλαγή Στοιχείων Εγκατάστασης Εσωτερικού.
Ο φορολογούμενος μπαίνει στο σύστημα με τους κωδικούς Taxisnet και επιλέγει Κ.Α.Δ. που κατατάσσονται στις ακόλουθες 6 κατηγορίες, με κριτήριο την υπαγωγή ή μη σε καθεστώς ΦΠΑ:
1) Υπαγόμενοι σε ΦΠΑ
2) Μη υπαγόμενοι σε ΦΠΑ
3) Δυνητικώς μη υπαγόμενοι σε ΦΠΑ
4) Συνήθως Απαλλασσόμενοι από ΦΠΑ
5) Ενδεχομένως Απαλλασσόμενοι από Φ.Π.Α. Πρόκειται για Κ.Α.Δ. που μπορεί να είναι απαλλασσόμενοι από τον Φ.Π.Α. υπό προϋποθέσεις. Η απαλλαγή τους, δηλαδή, εξαρτάται από τα εκάστοτε πραγματικά περιστατικά
6) Απαλλασσόμενοι από Φ.Π.Α. (Βιομηχανοποιημένα Καπνά).
Κατά τη δήλωση καταχώρισης ή μεταβολής του ΚΑΔ στην έδρα της επιχείρησης διενεργείται συστημικά έλεγχος αντιστοίχισης του επιλεγμένου ΚΑΔ με την φορολογική αντιμετώπισή του για σκοπούς ΦΠΑ ανάλογα με τις 6 αυτές κατηγορίες. Εάν, για παράδειγμα, δηλώνονται αποκλειστικά ΚΑΔ της Κατηγορίας 2 («Μη υπαγόμενοι σε ΦΠΑ») καταχωρείται υποχρεωτικά η μη-υπαγωγή σε ΦΠΑ. Ομοίως εάν δηλώνεται έστω και ένας ΚΑΔ της Κατηγορίας 1, 4, 5 ή 6, καταχωρείται υποχρεωτικά η υπαγωγή σε ΦΠΑ. Εφόσον δηλώνονται μόνο ΚΑΔ που ανήκουν στην Κατηγορία 3 (Δυνητικώς μη υπαγόμενοι σε ΦΠΑ) τότε η επιλογή υπαγωγής ή μη σε ΦΠΑ εναπόκειται στον φορολογούμενο, που θα πρέπει όμως, μετά τη δήλωση που θα κάνει, να τηρεί και τις προϋποθέσεις υπαγωγής ή εξαίρεσης από ΦΠΑ.
Σε κάθε περίπτωση, εφόσον δηλώνεται υπαγωγή σε ΦΠΑ, ο φορολογούμενος υποβοηθείται και στην ορθή επιλογή καθεστώτος ΦΠΑ, μέσω προειδοποιητικών και απαγορευτικών μηνυμάτων.
Κατά την υποβολή της δήλωσης καταχώρισης ή μεταβολής του ΚΑΔ ο φορολογούμενος δύναται να επιλέξει περισσότερα του ενός καθεστώτα ΦΠΑ.
Ειδικότερα, επιτρέπεται η επιλογή ΦΠΑ ανάμεσα στα εξής: α) Κανονικό, β) Απαλλασσομένων, γ) Απαλλασσομένων Μικρών Επιχειρήσεων, δ) Βιομηχανοποιημένων Καπνών, ε) Πρακτορείο Ταξιδιών, στ) Αγροτών ειδικού καθεστώτος, ζ) Κατ’ αποκοπή καταβολής του φόρου, η) Μεταπωλητών που παραδίδουν μεταχειρισμένα αγαθά και αντικείμενα καλλιτεχνικής, συλλεκτικής ή αρχαιολογικής αξίας, θ) Πωλήσεις σε Δημοπρασία, ι) Καθεστώς Φ.Π.Α. E-Charter Permission, ια) Κανονικό Μη Υπόχρεων Εφημεριδοπωλών και ιβ) Εξομοιούμενο με κανονικό καθεστώς (φορολογούμενοι που εντάσσονται στις διατάξεις της ΠΟΛ.1113/2013).
Το νέο καθεστώς δεν αποτελεί απλώς ψηφιοποίηση μιας παλιάς διαδικασίας, αλλά επιβολή «έξυπνων» κανόνων εγκυρότητας: αν ο συνδυασμός ΚΑΔ και καθεστώτος ΦΠΑ είναι επιτρεπτός και η δήλωση δεν είναι εκπρόθεσμη ή δεν χρειάζεται δικαιολογητικά, τότε η αίτηση ολοκληρώνεται αυτόματα, με ειδοποίηση στη θυρίδα «Τα Μηνύματά μου», στο myAADE app και με e‑mail, χωρίς ουρές και ραντεβού, ούτε ανάγκη για μεσολάβηση, «γνωριμίες», «γρηγορόσημα» και «εξυπηρετήσεις».
Ωστόσο, στην περίπτωση που από τους παραπάνω συστημικούς ελέγχους δεν επαληθεύεται ο επιτρεπτός συνδυασμός ΚΑΔ με το επιλεγμένο καθεστώς ΦΠΑ, η διαδικασία της υποβολής στην ψηφιακή εφαρμογή δεν ολοκληρώνεται και ο φορολογούμενος ενημερώνεται με σχετικό μήνυμα.
Με το νέο σύστημα πλέον προσφέρονται:
· Μεταβολές ΚΑΔ και καθεστώτος ΦΠΑ σε ένα βήμα, με ασφάλεια και άμεση εκτέλεση όπου δεν απαιτείται ανθρώπινος έλεγχος.
· Μεταβολές για υποκαταστήματα εσωτερικού, εφόσον ο ΚΑΔ υπάρχει ήδη στην Έδρα, ώστε να μην «σπάει» η διαδικασία σε πολλαπλές αιτήσεις.
· Ευρετήριο ΚΑΔ με πλήρη ονοματολογία για γρήγορη, ακριβή αναζήτηση του κατάλληλου κωδικού, περιορίζοντας σφάλματα.
· Οδηγίες, σήμανση ΦΠΑ ανά ΚΑΔ, πληροφοριακά και απαγορευτικά μηνύματα μέσα στην εφαρμογή, καθοδήγηση και πρόληψη λαθών κατά τη συμπλήρωση, ώστε να είναι ορατή η φορολογική αντιμετώπιση και να αποφεύγονται λάθη που κοστίζουν πρόστιμα ή απώλεια επιδοτήσεων και ενισχύσεων, όπως κατά κόρον συνέβη με τις αποζημιώσεις COVID-19 ή σε όσους μετέχουν σε προγράμματα ΕΣΠΑ.
Κοινοί τραπεζικοί λογαριασμοί
Οι κοινοί τραπεζικοί λογαριασμοί αποτελούν μια ιδιαίτερα διαδεδομένη πρακτική για οικογένειες και συγγενικά πρόσωπα, καθώς διευκολύνουν τη διαχείριση των οικονομικών. Ωστόσο, η χρήση τους ενέχει σημαντικούς φορολογικούς κινδύνους, οι οποίοι συχνά δεν γίνονται έγκαιρα αντιληπτοί. Η εφορία μπορεί να εκλάβει κάθε μεταφορά χρημάτων από κοινό λογαριασμό σε ατομικό ή σε λογαριασμό τρίτου ως γονική παροχή ή δωρεά, εφόσον δεν έχει δηλωθεί και δικαιολογηθεί, με αποτέλεσμα την επιβολή φόρου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί πρόσφατη υπόθεση, όπου η μεταφορά ποσού από κοινό λογαριασμό γονέα και παιδιών σε ατομικό λογαριασμό του τέκνου θεωρήθηκε δωρεά. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, ερμηνεύοντας το ισχύον πλαίσιο, ξεκαθάρισε ότι η ανάληψη ποσού από συνδικαιούχο που δεν έχει συνεισφέρει και το χρησιμοποιεί για ίδιο όφελος λογίζεται ως δωρεά. Σε περιπτώσεις σημαντικών ποσών, ο φορολογούμενος υποχρεούται να υποβάλει δήλωση μέσω της πλατφόρμας myProperty της ΑΑΔΕ, ώστε να φορολογηθεί ή να τύχει απαλλαγής.
Σημειώνεται ότι γονικές παροχές και δωρεές έως 800.000 ευρώ ανάμεσα σε στενούς συγγενείς (γονείς, παιδιά, σύζυγοι, παππούδες, γιαγιάδες, εγγόνια) είναι αφορολόγητες, υπό τον όρο ότι πραγματοποιούνται μέσω του τραπεζικού συστήματος και δηλώνονται κανονικά. Η απλή κατάθεση σε κοινό λογαριασμό δεν συνιστά από μόνη της δωρεά· το ζήτημα ανακύπτει όταν ο μη συνεισφέρων συνδικαιούχος κάνει χρήση των χρημάτων. Από τον έλεγχο εξαιρούνται μικροποσά, καθώς και τα εμβάσματα σε παιδιά που σπουδάζουν στο εξωτερικό.
Οι δηλώσεις δωρεών εξετάζονται στη συνέχεια από την ΑΑΔΕ βάσει των στοιχείων που αποστέλλουν οι τράπεζες. Αν η συναλλαγή δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί και ο φορολογούμενος δεν προσκομίσει επαρκή αποδεικτικά, τότε επιβάλλεται φόρος από το πρώτο ευρώ, με συντελεστές που κυμαίνονται από 10% έως 40%, αναλόγως του βαθμού συγγένειας. Ειδικά για παροχές με μετρητά εκτός τραπεζικού συστήματος, ισχύει αυτόματη φορολόγηση με 10% χωρίς αφορολόγητο όριο.
Προσοχή απαιτούν επίσης οι διαδοχικές δωρεές. Όταν χρήματα μεταφέρονται μέσω ενδιάμεσων προσώπων ώστε να καταλήξουν σε δικαιούχο που δεν ανήκει στην πρώτη κατηγορία συγγένειας, η εφορία επιβάλλει φόρο 20% χωρίς αφορολόγητο. Αν μάλιστα οι δωρεές πραγματοποιούνται σε διάστημα μικρότερο των έξι μηνών, ενεργοποιείται άμεσα μηχανισμός ελέγχου.
Η φορολογική διοίκηση υπενθυμίζει ότι η δυνατότητα του δωρητή να πραγματοποιήσει την παροχή δεν εξετάζεται κατά την υποβολή δήλωσης, αλλά κατά τον έλεγχο. Επιπλέον, σε περιπτώσεις που το ποσό καταλήγει σε κοινό λογαριασμό τέκνου μαζί με τρίτο πρόσωπο, θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά από τον δωρεοδόχο· διαφορετικά, επιβάλλεται φόρος δωρεάς.
Να σημειωθεί πάντως ότι σε περίπτωση θανάτου ενός εκ των δύο δικαιούχων το περιεχόμενο του λογαριασμού δεν θεωρείται προϊόν κληρονομιάς.
Άρθρο της ProVisions @ economico.gr – 7 Σεπτεμβρίου 2025
